خشمم را کجاي دلم بگذارم

خشمم را کجاي دلم بگذارم

مجموعه: مشاوره خانواده

هيجان ها از بزرگ ترين نعمت هاي الهي اند که در انسان به وديعه نهاده شده، زندگي بدون آنها بي روح، تيره و ماشيني مي نمايد. و سلامت عقلي و رواني انسان ها تا حد زيادي به سلامت هيجاني وابسته است.

خشم يکي از نيرومند ترين هيجان هاست. همچون انباري از باروت است که ممکن است با يک جرقه منفجر گردد و به آتشفشاني مي ماند که با گدازه هاي خود خانمان روابط بين فردي و فرد را به آتش مي کشد.البته هميشه بايد بين خشم سالم و خشم بيمارگونه تفاوت گذاشت که اولي براي تداوم زندگي سالم ضرورت دارد و دومي مانعي در راه پيشرفت و تکامل انسان است و نه تنها مشکلي را حل نمي کند،بلکه بر شدت خشم نيز مي افزايد. با توجه به پژوهش هاي انجام شده آنچه مسلم است اين است که شمار کساني که با خشم خود برخورد نادرست مي کنند، به مراتب از شمار کساني که با آن برخورد درست مي کنند، بيشتر است. شواهد بسياري نشان مي دهند، افرادي که در زمينه احساسات و عواطف خود قوي و چيره دست هستند، يعني احساسات خود را به خوبي کنترل مي کنند و احساسات ديگران را درک کرده اند و با آنها به خوبي کنار مي آيند، در هر زمينه زندگي خود، خواه روابط خصوصي و خانوادگي و خواه در مراودات سياسي و اجتماعي از مزيت خوبي برخوردارند. شناخت هيجان ها به ما قدرت تحليل و کنترل مي دهد و هر قدر اين شناخت بيشتر باشد به سوي مديريت و کنترل عواطف و بهبود روابط بين فردي جلوتر رفته ايم و در مجموع گام بزرگي در موفقيت زندگي خود در ابعاد گوناگون برداشته ايم.

اما آيا تا کنون به اين موضوع فکر کرده ايد که چگونه در هنگام عصبانيت با آن مواجه شويد و بتوانيد اين نيروي عظيم و گريز ناپذير را در خود مهار کنيد؟؟؟

** يکي از عواملي که به ما کمک مي کند تا در مديريت خشم، موفق باشيم، آگاهي از تظاهرات فيزيولوژيکي خشم است. خشم مثل ديگر هيجان ها تظاهرات جسماني و فيزيولوژيکي ويژه خود را دارد .وقتي کسي عصباني مي شود، سازو کار توليد استرس در بدن او فعال مي شود که تغييرات بيولوژيکي بسياري در او به دنبال خواهد داشت.غده آدرنال هورموني به نام آدرنالين توليد مي کند که با تبديل گليکوژن ذخيره شده در کبد به قند خون، به فراهم کردن انرژي آني در بدن کمک مي کند.تنفس تند تر مي شود تا اکسيژن بيشتري به بدن برسد.ميزان ضربان قلب افزايش مي يابد تا گردش خون تسريع شود. تعريق افزايش و مقاوت پوست کاهش مي يابد. افزايش ضربان قلب، افزايش فشار خون و افزايش فعاليت غدد درون ريز عواملي هستند که در درازمدت تاثيرات منفي عديده اي بر دستگاههاي مختلف بدن از قبيل قلب و عروق، ايمني و هاضمه بر جاي مي گذارند. بنابراين زماني که اين گونه تظاهرات خشم را در خود مشاهده کرديد از گفتگو دست برداريد و آن را به زمان ديگري موکول کنيد. چرا که نيروي عقل در هنگام عصبانيت از وجود شخص رخت برمي بندد. در نتيجه فرد عصباني به شدت احساساتي و برانگيخته مي شود. او خود نميداند که چه مي کند و چه مي گويد و هيچ کاري از او بعيد نيست.

خشم و پرخاشگري پلي است که از روي تفکر منطقي و عاقلانه عبور مي کند و نتيجه گيري فرد خشمگين، کاملاً عاري از منطق و استدلال است.وقتي خشم و عصبانيت افزايش يابد، بحث ديگر نوعي تبادل اطلاعات نيست. بلکه به کشمکش لفظي تبديل مي شود که مي تواند روحيه ي شخص را کسل کند. وقتي علامت خشم مختصر بروز مي کند، گفتگو را متوقف يا موضوع آن را عوض کنيد. و بحث خود را به هيچ وجه، حتي به شيوه ي منطقي ادامه ندهيد.

** يکي ديگر از راهکارهاي کنترل خشم مرحله آرام کردن آن است. در اين مرحله با کلمه و واژه هاي تسکين دهنده خود را آرام کنيد. بنابراين مي توان چنين نتيجه گرفت که شما نه تنها در قبال اعمال ظاهري خود مسئول هستيد، بلکه روحيات دروني خود را هم بايد پرورش دهيد. پس بکوشيد به هنگام خشم خود را تسکين دهيد و احساسات خود را مهار کنيد.

** شمردن اعداد يک فعاليت ذهني است که احتياج به تمرکز ندارد. دنبال کردن يک سري از اعداد، مي تواند حواس ما را از موقعيت خشم برانگيز پرت کرده و بدين ترتيب توان خنثي کردن خشم در ما افزايش يابد.

** خشمتان را به شيوه اي سازنده و خلاق ابراز کنيد.ابراز کردن خشم به اين معناست که در بيان خشم خود جسور و منطقي باشيد نه پرخاشگر. اين روش منطقي ترين راهکار براي ابراز خشم است. برخي افراد با خشم خود برخورد انفعالي مي کنند. و آن را به بدن خود منتقل مي سازند. اين افراد کساني هستند که احساسات خشم خود را آشکارا نشان نمي دهند و به جاي آن از بيم آنکه مبادا مورد تاييد و تصديق ديگران واقع نشوند آن را بروز نمي دهند و پنهان مي کنند. و يا بر عکس عده اي آن را انفجاري بروز مي دهند و منجر به آسيب هاي جبران ناپذيري براي خود و ديگران مي شوند.

اما ابراز صحيح خشم و جسور بودن به اين معنا نيست که قلدر باشيد و به ديگران زور بگوييد، بلکه به اين معناست که براي خودتان ارزش قائل باشيد و با احترام رفتار کنيد و مشکلتان را از راه منطقي حل کنيد. اما به ياد داشته باشيم که اولاً قاطعيت مهارتي است که تسلط بر آن دشوار است. چرا که بسياري از ما ياد نگرفته ايم که از آن در زندگي روزمره استفاده کنيم، قاطعيت شيوه اي است که ما را موظف مي کند بر خلاف روش هاي اتوماتيک گذشته رفتار کنيم. ثانياً قاطعيت يک مهارت ذاتي نيست، بلکه مي توان آن را ياد گرفت و افزايش داد.

**ورزش کنيد، چرا که فعاليت جسمي به شما کمک مي کند که عصبانيت شما طول مدت کوتاه تري داشته باشد. با افزايش توان جسمي قدرت غلبه شما بر عصبانيت بيشتر مي شود.

و نکته آخر اينکه فراموش نکنيم عوامل ايجاد کننده پرخاشگري و خشم هميشه وجود دارند و خشم را نمي توان کاملاً از صفحه زندگي پاک کرد ولي مي توان با کنترل کردن خشم و مهار کردن پرخاشگري از تاثير زيان بار آن بر خود و ديگران کاست.

منابع:1-چه کساني با خشم برخورد مناسب ندارند- ترجمه مهدي قراچه داغي

2- خشم خود را مهار کنيم- دکتر منصور اشرافي-دکتر مرتضي اشرافي

3- کنترل خشم- سيد رحيم حسيني

4- مهارت هاي زندگي –حسين ناصري

5- کنترل عصبانيت- م- ک- گوپتا- مترجمه مهندس ماندانا دانش/تبيان