فرزندي که باعث آبروريزي مي شود...

فرزندي که باعث آبروريزي مي شود...

مجموعه: روانشناسي کودکان

علي سيلي محکمي به مادرش زد که مادر سعي کرد ان را ناديده بگيرد. فردا هم همين کار را در مورد دو کودکي که ميهمان آنها بودن تکرار کرد. مادر که شرمنده شده بود، او را از ادامه بازي محروم کرد. چند ساعت بعد از ميهماني، بار ديگر علي سيلي محکمي به صورت مادرش زد. مادر عصباني شد و علي را کتک زد تا بفهمد که کتک خوردن چه احساسي داردو علي نيز احساس کرد که به او توهين شده است. مادر کنترل عصبي خود را از دست داده بود، چون براي تربيت علي تدبيري نينديشيده بود.

وقتي پسرش به دو کودک ميهمان سيلي زد، فقط علي را از بازي کردن محروم کرد که اين فکر فاقد برنامه ريزي دقيق بود و به طور ناخودآگاه به وجود آمد و براي مدتي کوتاه، از رفتار تهاجمي علي جلوگيري کرد. وقتي بار ديگر علي مادرش را کتک زد، مادر احساس کرد که ديگر نمي تواند فرزندش را مهار کند و اين احساس او را به شدت ناراحت کرد.

والدين معمولا در چنين مواقعي گمان مي کنند که ساير کودکان، صبور و خوش رفتار و منطقي هستند و صفات شايسته اي که فقط در تصور و آرزوهاي آنها وجود دارد، در ساير کودکان مصداق پيدا مي کند. اين حالت احساسي ناخوشايند را در والدين پديد مي آورد ، به گونه اي که آنها فراموش مي کنند هيچ کس بي نقص نيست. وقتي شرمنده و ناراحت مي شويد، هدف خود را بازنگري کنيد: آيا مي خواهيد به رفتار ناخوشايند فرزندتان براي هميشه سازش کنيد يا قصد داريد در برابر آن بايستيد؟ هيچ گاه سعي نکنيد بر اساس فکر ديگران رفتار کنيد. هيچ کس قادر نيست فکر ديگران را بخواند. شايد شما فکر کنيد که فرزندتان چنين تصور مي کند که : "پدرم آدم بد اخلاقي است" در حالي که ممکن است او اين طور فکر کند که :" پدرم آدم شجاعي است و به اعتقاداتش عمل مي کند". پس احساسات ناخوشايند را تحمل کنيد و تعادل خود را از دست ندهيد زيرا مجازات فرزندتان به او کمک خواهد کرد تا رفتارش را اصلاح کند.

برخي از والدين مي گويند از اين که در برابر ديگران عصباني شوند متنفرند و مايلند خونسرد باشند. گروهي ديگر مي گويند خشم آنها حتي به ميزان بسيار کم، سبب مي شود که کنترل خود را از دست بدهند و فرزندشان را کتک بزنند و رفتاري غير عاقلانه داشته باشند. استفاده از يک برنامه تربيتي به والدين کمک مي کند تا حد ومرز خود را رعايت کنند.

مثلا مادر فرضي مثال بالا براي اصلاح چنين رفتار کرد: مادر براي برخورد با فرزندش، برنامه اي خاص تنظيم کرد. او يک روز صبح، پيش از آن که از خانه به پارک بروند به علي گفت: "سيلي زدن کار خوبي نيست و اگر اين کار را بکني بلافاصله از پارک به خانه برمي گرديم ". علي وقتي مشغول بازي بود يک سيلي به صورت مادرش زد. مادر گفت: " من به تو کفته بودم که اگر اين کار را بکني به خانه بر مي گرديم". پس با قاطعيت او را به خانه برگرداند و به گريه هاي اعتراض اميز او توجهي نکرد. علي وفتي رفتار مادرش را در اين زمينه جدي ديد، به تدريج رفتار خود را اصلاح کرد. مادر نيز به دليل اين که شيوه برخورد با فرزندش را يافته بود، اعتماد به نفس و آرامش خود را به دست آورد.

به هنگام برخورد با کودکان، خواسته هاي خود را به طور صريح مطرح کنيد. کودکان ممکن است در آغاز منظور شما را نفهمند ولي با توضيح و تکرار متوجه خواهند شد. در مورد کودکاني که بيش از سه سال دارند، روش "توقف فعاليت" تاثير بيشتري دارد. اگر رفتاري ناشايست از فرزند خود در خانه و يا بيرون از خانه مشاهده کرديد، او را از فعاليتش باز داريد و با لحني ملايم درباره رفتارش به او تذکر دهيد.

گاهي اوقات شرمندگي موجب مي شود تا از تشخيص رفتار طبيعي از غير طبيعي بازمانيد. يکي از راه هاي غلبه بر چنين مشکلي آن است که با متخصص کودکان مشورت کنيد تا با رفتارهاي طبيعي کودکان آشنا شويد

مثلا مي توانيد مانند مادر فرضي ذيل رفتار کنيد:

مادري پسر چهار ساله اش را از رستوران به داخل اتومبيل برد و به او گفت: "براي انتخاب دو راه داري: يا روي صندلي ات در رستوران مي نشيني و بدون سرو صدا غذايت را مي خوري و با غذا بازي نمي کني و يا به خانه برمي گرديم و از غذا خوردن با دوستانت محروم مي شوي و تا چند ماه ديگر هم به رستوران نخواهيم آمد؛ او کمي مکث کرد و به فرزندش فرصت فکر کردن داد و سپس پرسي:" چه تصميمي گرفتي؟"، اين برخورد بسيار موثر بود زيرا فرزندش مي دانست که وقتي مادرش تصميمي بگيرد حتما به آن عمل مي کند و اصرار او نيز موجب تجديد نظر در مجازات تعيين شده نخواهد شد.

اکنون به نکته هاي کليدي ديگري اشاره مي کنيم که به شما کمک مي کند تا بر خجالت کشيدن در انظار عمومي به دليل رفتار ناشايست فرزند غلبه کنيد:

**سعي کنيد وقتي که در منزل با فرزندتان تنها هستيد او را کنترل کنيد. اگر از عهده اين کار بر نيائيد بي ترديد در حضور ديگران نيز موفق به انجام آن نخواهيد شد.

**وقتي از فرزندتان در نزد ديگران رفتاري نامناسب سر زد، رفتار او را ناديده نگيريد بلکه قاطعانه با او برخورد کنيد؛ چيزي به او بگوئيد يا او را به کناري ببريد و با او صحبت کنيد.

** به روشني تنبيهي را که به خاطر رفتار ناپسندش در نظر گرفته ايد به او بگوئيد: "آيا مي خواهي اينجا را ترک کنيم؟"،"آيا مي خواهي نگذارم ديگر بازي کني؟"، سپس تنبيه تعيين شده را قاطعانه اجرا کنيد.

**نارضايتي خود را از رفتار نامناسب او نشان دهيد و به او بگوئيد که "رفتارت را دوست ندارم".

**هيچ گاه بد رفتاري فرزندتان را در ميان جمع ناديده نگيريد. زيرا او به رفتارش ادامه مي دهد و شما را خشمگين و ناگزير به خوردي مي سازد که خود هرگز نمي تواند علت آن را درک کند.

**اگر از فرزند شما رفتاري ناشايست سر زد و شما با آن حرکت برخورد نکرديد، موقعيت و شرايطي را که در آن قرار داشتيد را تجزيه و تحليل کنيد. چه کسي حضور داشت؟ چه احساسي درباره فرزندتان يا درباره خودتان داشتيد؟رفتار مناسبي را که بايد از شما سر مي زد، مشخص کنيد تا در صورت تکرار، بتوانيد از آن استفاده کنيد.

**گاهي اوقات شرمندگي موجب مي شود تا از تشخيص رفتار طبيعي از غير طبيعي بازمانيد. يکي از راه هاي غلبه بر چنين مشکلي آن است که با متخصص کودکان مشورت کنيد تا با رفتارهاي طبيعي کودکان آشنا شويد.

**هرگز يک رفتار ناشايست را ناديده نگيريد و روش هاي تربيتي را مدام تغيير ندهيد. زيرا بي ثباتي در شيوه برخورد با کودکان موجب مي شود که آنها در سني که نياز به راهنمايي دارند، گيج و سردرگم شوند.

**اگر به طور معمول در انظار عموم، رفتارهاي ناشايست از فرزندتان سر مي زند، او را از خانه خارج نکنيد و با خود به ميهماني نبريد تا رفتار خود را اصلاح کند. فرزندتان بايد بفهمد که شما قادر به کنترل او هستيد.

**پيش از آن که به همراه فرزندتان خانه را ترک کنيد، به او بگوئيد که چه توقعي از او داريد و در صورت بروز رفتاري ناشايست، چه مجازاتي انتظار او را مي کشد.

 منبع:تبيان