آيا سجده بر دو مهر صحيح است؟

آيا سجده بر دو مهر صحيح است؟

مجموعه: احکام ديني

در روايات آمده است که سجده برترين اعمال بدن است و از ساير عبادات در نوراني کردن شخص، م?ثرتر. و نزديک‌ترين حالات بنده به خداوند، حال سجده است؛ بخصوص اگر گرسنه باشد و سجده را با گريه همراه کند.
سجده يکي از برترين نمودهاي بندگي خداوند است.
حضرت امام جعفر صادق عليه السلام فرمودند:«سوگند به خدا، کسي که حقيقت سجده را در عبادات خود بياورد، هرگز دچار خسران نخواهد شد.» حال اين سئوال مطرح مي شود که حقيقت سجده چيست؟
« سجده » در ظاهر وقتي انجام مي‌شود که شخص بر زمين بيفتد و همه‌ي اشيا و افراد دور و بر خود را از جلو چشمش دور کند. در باطن نيز حقيقت سجده حاصل نمي شود مگر با فاصله گرفتن قلب و روح و خواست از آنچه غير خداست و رو آوردن تمام به مقام عبوديت در مقابل خداوند، که در نهايت به مقام « فناء » منجر خواهد شد که برترين مقام کمالي براي انسان است.
در روايات آمده است که سجده برترين اعمال بدن است و از ساير عبادات در نوراني کردن شخص، م?ثرتر.
امام صادق عليه السلام فرمودند:« نورانيت را در گريه و سجود يافتم.»
و روايت شده که نزديک‌ترين حالات بنده به خداوند، حال سجده است؛ بخصوص اگر گرسنه باشد و سجده را با گريه همراه کند.
حضرت امام سجاد عليه السلام نيز سجده هايي بسيار طولاني داشت.
امام صادق عليه السلام فرمودند:« هر گاه حضرت علي بن الحسين عليه السلام به نماز مي ايستاد، رنگش تغيير مي کرد، و هر گاه به سجده مي‌رفت، سر بلند نمي‌کرد تا وقتي عرق از سر و رويش مي‌باريد.»
و در روايتي ديگر فرمودند:«حضرت علي ابن الحسين عليه السلام بسيار گريه مي کرد و يکبار که در کوه « جبان » (در اطراف مدينه) به سجده رفته بود، پس از اينکه سر از سجده برداشت، محل سجده‌اش گويا در آب فرو رفته بود.»
بعد از اين مقدمه چند پرسش و پاسخ را در اين رابطه مطرح مي کنيم:
سوال: کيفيت سجده‌ي شخص معذور (از جهت کف دست يا انگشتان پا) چگونه است؟
1ـ در سجده بايد کف دست را بر زمين گذاشت، ولى در حال ناچارى پشت دست هم مانعى ندارد و اگر پشت دست ممکن نباشد، بايد مچ دست را بگذارد و چنانچه آن‌را هم نتواند بايد تا آرنج هر جا که مى‌تواند بر زمين بگذارد و اگر آن هم ممکن نيست، گذاشتن بازو کافى است.
2ـ کسى که مقدارى از شست پايش بريده، بايد بقيه آن ‌را به زمين بگذارد، و اگر چيزى از آن نمانده، يا اگر مانده خيلى کوتاه است بايد بقيه انگشتان را بگذارد و اگر هيچ انگشت ندارد، بايد هر مقدارى از پا باقى مانده به زمين بگذارد. (توضيح المسائل امام خميني ره)
سوال: مستحبات سجده کدام است؟
سجده که از واجبات نماز است، داراي اجزا و شرايط واجب و مستحب است؛ از جمله مواردي که جزء مستحبات سجده به شمار مي رود، آن است که:
1. براى رفتن به سجده و بعد هر سجده، در حال آرامى بدن «اللّ?ه أکبر» بگويد.
2. مرد هنگام سجده رفتن، اول دست ها و زن، اول زانوها را به زمين بگذارد.
3. بينى را به مهر يا چيزى که سجده بر آن صحيح است بگذارد.
4. در حال سجده، انگشتانِ دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد، به طورى که سر آنها رو به قبله باشد.
5. در سجده دعا کند و از خدا حاجت بخواهد و صلوات بفرستد.
6. بعد از سجده بر ران چپ بنشيند و روى پاى راست را بر کف پاى چپ بگذارد.
7.  بعد از سجده اول و آرامش بدن، «اسْتَغْفِرُ اللّ?هَ رَبِّي وَ اتُوبُ الَيْهِ» بگويد.
8. سجده را طول بدهد و در موقع نشستن دستها را روى رانها بگذارد.
9. در موقع بلند شدن، دستها را بعد از زانوها از زمين بردارد.
10. مردها آرنجها و شکم را به زمين نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند و زنها آرنجها و شکم را بر زمين بگذارند و اعضاى بدن را به يکديگر بچسبانند. (توضيح المسائل امام خميني ره)
سوال: آيا استفاده از دو مهر براي سجده کردن صحيح است؟
محل سجده نمازگزار نبايد از محل زانوهايش بيش از چهار انگشت بسته پائين تر يا بلندتر باشد (توضيح المسائل امام خميني ره). بنابراين در صورتي که ارتفاع دو مهر بيش از چهار انگشت بسته نباشد مي توان بر آن سجده نمود. و تغيير ارتفاع مکان سجده در نماز نيز اشکالي ندارد.
سوال: در هنگام سجده بايد هفت موضع بدن روي خاک قرار گيرد. پس چرا ما فقط پيشاني را روي مهر مي گذاريم؟
در هنگام ذکر سجده، بايد هفت موضع روي زمين به معناي عام آن (چه خاک باشد و چه فرش و ...) قرار گيرد، در اين حکم، ملاک؛ استقرار و ساکن بودن اين هفت موضع است. (توضيح المسائل امام خميني ره)
بنابراين هفت موضع در هنگام ذکر سجده بايد بر زمين باشد، نه آن که بر خاک و آنچه سجده بر آن صحيح است قرار گيرد. البته از بين اين هفت موضع، فقط پيشاني استثناء شده است که مي بايست تنها بر زمين (به معناي خاص آن) يا آنچه از زمين مي رويد واقع شود؛(در واقع فقهاء در اين مساله جنس زمين را مد نظر قرار داده اند).
منابع:
بحارالانوار، ج46، ص64، ح23
daneshnameh.roshd.ir
 islamquest.net
tebyan.net