دلايل خيانت در زن و شوهرهاي ايراني

دلايل خيانت در زن و شوهرهاي ايراني

مجموعه: روانشناسي زناشويي

دلايل خيانت در زن و شوهرهاي ايراني

آمارها و گزارش هاي روانشناسان و دادگاه هاي خانواده نشان مي دهد در دهه گذشته گرايش به خيانت به همسر در جامعه ما بسيار افزايش يافته است.با بحراني شدن اين مسئله به طرح و ريشه يابي و عللي که در اين امر دخيل هستند، پرداخته ايم.

آمارها و گزارش هاي روانشناسان و دادگاه هاي خانواده نشان مي دهد در دهه گذشته گرايش به خيانت به همسر در جامعه ما بسيار افزايش يافته است.

روانشناسان و متخصصان، از بين رفتن عشق و علاقه، عدم جذابيت همسر، سهل انگاري همسر، هوسراني، عقده هاي جنسي، اخلاق و رفتار غيرقابل تحمل همسر، بي خطر شمردن خيانت، زياده خواهي و تنوع طلبي را از دلايل اصلي خيانت و بي وفايي همسران به يکديگر مي دانند.

اکنون با بحراني شدن اين مسئله به طرح و ريشه يابي و عللي که در اين امر دخيل هستند، پرداخته ايم. در زمينه دلايل، نقش جامعه، انواع خيانت و عکس العمل همسران نسبت به اين ناهنجاري اخلاقي با دکتر محمد کاظم عاطف وحيد، روانشناس و عضو هيئت علمي انستيتو روانپزشکي تهران گفتگو کرده ايم.

خيانت بين همسران در حال حاضر به چند شکل ديده مي شود؟

- خيانت در رابطه خانوادگي داراي انواع و اقسام مختلفي است که عبارتند از:

1- خيانت رفتاري: منظور از خيانت رفتاري اين است که يکي از همسران به صورت رفتاري و با ارتباط برقرار کردن با شخصي خارج از سيستم خانواده به همسرش خيانت کند که بخش اعظم آن را ارتباط هاي جنسي تشکيل مي دهد و در جامعه ما نيز رايج است.

2- خيانت ذهني: افرادي که در فکر و تخيلاتشان مدام به شخصي ديگر مي انديشند و از آنجا که زاده ذهنشان است، آن فرد شخصي ايده آل به شمار مي آيد و در اين موقع است که براي زندگي مشترک خطر مي آفريند چرا که آن شخص دايما شريک زندگي اش را با فرد ايده آل ساخته ذهنش مقايسه مي کند و چون در حال قياس است، در ارتباط با همسرش به مشکل برمي خورد و رابطه سرد مي شود.

3- خيانت کلامي: در اين نوع خيانت، زن يا مرد به صورت تلفني يا اينترنتي يا اينکه در هر موقعيتي که فراهم شود با يکديگر صحبت کرده و گرم مي گيرند. متاسفانه امروزه به دليل وجود اينترنت، ارتباط جنسي کلامي و حتي ويدئويي وجود دارد که اين هم به نوعي، خيانت محسوب مي شود. ناگفته نماند اين نوع خيانت نوعي انحراف جنسي به حساب مي آيد.

چه دلايلي منجر مي شود زن يا مرد به همسرش خيانت کند؟

- دلايل زيادي وجوددارد که آنها را به طور خلاصه ذکر مي کنم اما نمي توان براي آنها اولويت و مرتبه اي در نظر گرفت.

1- سردي روابط: وقتي بين زوج ها روابط محبت آميز، عاطفي و هيجاني کم مي شود و ديگر خبري از احساس شور و عشق اوليه نيست، در اين زمان ممکن است يکي از زوج ها وارد رابطه خيانت آميز شود.

2- سرد شدن نسبت به ظاهر يکديگر: در زندگي زناشويي افرد به تدريج ممکن است نسبت به ظاهر همسرشان دلسرد شوند يا اينکه جذابيت هاي فرد مقابل برايشان يکنواخت و تکراري شده باشد.

3- اعتماد به نفس پايين و خودانگاره منفي نسبت به خود: افراد براي آنکه عزت نفس و خودانگاره شان را حفظ و تقويت کنند، مي کوشندت از طريق رفتارهايشان نشان دهند عزت نفس شان بالاست و در اين زمينه مشکلي ندارند. اين دسته از اشخاص به دنبال رابطه هايي خارج از سيستم خانواده مي گردند تا خودشان را اثبات کنند. البته گاهي هم فرهنگ ها باعث ايجاد اين تصورات مي شوند. مرد مي خواهد از طريق مردانگي و زن از طريق جذابيت، خود را نشان دهد.

4- داشتن اختلالت و مشکلات روانشناختي: افرادي که دچار يکسري از اختلالات باليني هستند بيشتر در معرض خيانت به همسرانشان قرار مي گيرند. مثلا اشخاصي که کنترل هاي هيجاني ندارند يا اينکه دچار ضعف شخصيت اند.

5- ازدواج هاي اجباري: زن يا مردي که برخلاف ميل شان و به دليل اصرار خانواده تن به ازدواج مي دهند، احتمال آن که به همسرشان خيانت کنند بيشتر از سايرين است.

6-انتقام گرفتن: زن و شوهر ممکن است به خاطر رنجشي که از يکديگر دارند دست به انتقام بزنند و راه خيانت را انتخاب مي کنند. مثلا مردي که به همسرش بدبين است و او را تحت فشار قرار مي دهد، همسرش براي انتقام گرفتن از او بي وفايي مي کند. اين مورد در زنان شايع است چرا که دائما زنان به اين فکرند کارهاي بدي را که همسرشان در حق شان کرده تلافي کنند.

7- برآورده نشدن نيازهاي جنسي: افرادي که در روابط جنسي به مشکل برمي خورند به جاي آن که از طريق مشاوره و مراجعه به متخصصان مشکلاتشان را حل کنند، سعي مي کنند به همسرشان خيانت کنند.

8- هيجان خواهي: يکسري از افراد دوست دارند دست به کارهاي پنهاني بزنند چرا که برايشان توليد هيجان مي کندن و اين احساس را به دست مي آورند که افرادي زرنگ اند و ديگران نمي توانند اين قضيه را بفهمند اما اين را بايد دانست بالاخره روزي اين روابط آشکار مي شود.

9- علل اقتصادي: وقتي يکي از همسرها در زندگي مشترک، خواسته هاي مادي اش برطرف نمي شود وارد رابطه اي قرار مي گيرد که مرکز توجه اند و نيازهاي اقتصادي شان فراهم مي شود مي شود که بيشتر در مورد زنان مصداق دارد.

10- کنجکاوي: گاهي افراد به دليل صحبت سايرين درباره روابط خارج از سيستم خانواده، به دنبال بي وفايي مي روند و به اصطلاح مي خواهند ببينند چه خبر است.

با توجه به عللي که برشمرديد در جامعه امروز ما، کدام يک از دلايل در زمينه خيانت همسران پر رنگ تر است؟

- نمي توان جواب قطعي به اين سوال داد، چرا که ما در زمينه آمار مشکل داريم. در مورد خيلي از پديده ها، تحقيقات محکم، علمي و دقيق انجام نمي شود، لذا با نداشتن آمار نمي توان پاسخ دقيقي داد اما اگر بر مبناي تجربيات و مشاوره هاي باليني بگوييم، دلايلي چون هيجان خواهي، سرد شدن روابط از جمله توجه نکردن زنان به ظاهر خود و مشکلات جنسي نقش هاي پررنگ تري دارند. در مورد مسائل جنسي بايد اشاره کرد به دليل نگاه متفاوت زنان و مردان نسبت به اين قضيه، ممکن است دچار مشکلات جنسي شوند. از نگاه مردان ارتباط جنسي، نشان دهنده مردانگي است و براي زنان، بعد عاطفي و هيجاني دارد، حال هر کدام از آنان با توجه به اين نگاهي که دارند اگر در روابط زناشويي شان آن ابعاد مورد توجه قرار نگيرد در جايي خارج از روابط خانواده، به دنبالش مي گردند. بايد اين نکته را يادآوري کرد در جامعه کنوني که افراد تحت فشارهاي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي هستند، اميد خود را به آينده از دست مي دهند و به رفتارهايي چون اعتياد يا خيانت گرايش پيدا مي کنند.

جامعه و فرهنگ حاکم بر آن، تا چه حد در افزايش خيانت زن و شوهر نسبت به به هم دخيل هستند؟

- نقش شان، به خصوص در آموزه ها و تربيت هاي گذشته، بسيار زياد است. به عنوان مثال اين فرهنگ در جامعه ما جا افتاده که خيانت مردان قابل قبول تر از خيانت زنان است. اگر مردي خيانت کند، گفته مي شود شيطنت کرده است اما در مورد زن مي گويند مشکل اخلاقي دارد. در جامعه اي که به طور ضمني تعدد زوجات را تاييد مي کند آن هم بدون مسئوليت و تعهد، مسلم است به رواج خيانت کمک مي شود. فشارهاي اجتماعي در جامعه نيز سبب استرس مي شود و اين استرس بر روي زندگي تاثير مي گذارد و منجر به اختلالات زناشويي و تعارضات مي شود. برخي از افراد براي رها شدن از اين استرس ها مي خواهند آرامش را در رابطه ديگر جستجو کنند. وقتي جامعه آستانهتحملش را نسبت به اين دسته از رفتارهاي غيرمعقول بالا مي بردو هيچ راهکاري براي جلوگيري از آن ارائه نمي دهد، زشتي اين مسئله از بين مي رود و ما خيانت را چه در دوران پيش از ازدواج يا بعد از ازدواج مي بينيم.

خيانت به همسر تا چند سال گذشته بيشتر از طرف مردان بود اما امروزه شاهد هستيم زنان نيز به اين ناهنجاري اخلاقي روي آورده اند، از نظر شما دليل اين موضوع چيست؟

- زماني که مردان در گذشته خيانت مي کردند، زنانشان براي مقابله با نارضايتي شوهر، خود را وقف امور خانوادهمي کردندو از اين طريق تحملشان را بالا مي آوردند و پيش خود مي گفتند واقعيت زندگي همين است، مردان همه اينگونه اند اما امروزه با توجه به اطلاعاتي که از رسانه هاي مختلف کسب کرده اند و اينکه در جامعه حضوري پررنگ دارند، درصدد تغيير تابوهاي گذشته برآمده اند. برنامه هاي تلويزيوني ماهواره نيز به اين وضعيت دامن زده است. اين برنامه ها که معمولا با توجه به فرهنگ هاي کشور ديگر است، براي بالا بردن جذابيت و هيجان، به پخش فيلم و سريال هايي مي پردازند که تمرکز اصلي بر روي خيانت است، همه به هم خيانت مي کنند و هيچ اتفاقي نمي افتد و تبعاتي نيز ندارد و نشان دادن اينگونه از برنامه ها سبب مي شود خيانت، زشتي خود را در خانواده از دست بدهد.

آينده خيانت در جامعه را چگونه مي بينيد؟

- با توجه به شرايط خاص جامعه مان، آينده درخشاني را در زمينه ازدواج نخواهيم داشت چرا که سياستمداران و سياستگذاران و متخصصان به اين مسئله از ديدگاه علمي نگاه نمي کنند و آسيب شناسي دقيقي انجام نمي دهند که برمبناي آن راهکار ارائه دهند. فقط روش هاي ضربتي مقطعي است که نمي تواند عملکرد موفقي داشته باشد. چيزي که روي زمين است به زير زمين خواهد رفت و از بين نمي رود و پنهاني تر خواهد شد.

زماني که همسر با خيانت زن يا شوهرش روبرو شد، از منظر شما مناسبترين عکس العملي که بايد نشان داد، چيست؟

- در ابتدا آرامش خود را حفظ کنند و سريع واکنش نشان ندهند. بايد اين اجازه را به خود بدهند چند روزي از اين مسئله بگذرد و در فرصتي مناسب با همسرشان اين موضوع را مطرح کنند، دلايل اين اتفاقات را بررسي کنند، علت اين رفتار را بيابندت و نگاهي به رفتار و عملکردهاي خودشان در زندگي مشترک داشته باشند. از تصميم گيري هاي عجولان بپرهيزند. بيشتر افراد وقتي با اين وضع روبرو مي شوند فورا از طلاق حرف مي زنند. بهترين کار اين است بعد از ماجرا، سراغ مشاور بروند و مسائل را حل کنند و يک بازنگري در رابطه شان داشته باشند. با همه اين موارد اگر ديديد شرايط زندگي فعلي تان سخت است، در نظر بگيريد اگر جدا شويد آيا شرايط بهتر مي شود يا بدتر.

آيا ازدواج هايي را که بر اثر خيانت زن يا مرد تخريب شده است، مي توان دوباره ترميم کرد؟

- بله. البته به دلايل خيانت کردن بستگي دارد. مثلا اگر دليل خيانت سرد شدن روابط نسبت به هم باشند مي توانند با کمک مشاور، رابطه را بهتر کنند. به هر حال خشم و عصبانيتي که در افراد قرباني خيانت ايجاد مي شود با تامل حل و فصل خواهد شد.

بهترين کمکي که به فرد آسيب ديده از بي وفايي همسر مي توان کرد چيست؟

- بايد به آنها گفت بلافاصله خودشان را محاکمه نکنند، مقصر نشمارند و قبول کنند اين رفتاري است که رخ داده و حقشان است که دچار خشم و عصبانيت شوند. بايد حتما آنها را به روانشناس ارجاع داد، چرا که مشاور به فرد آسيب ديده کمک مي کند به اين مسئله از نگاه واقع بينانه تر بنگرد. گاهي ممکن است اين دسته از افراد دچار اختلالات افسردگي و اضطرابي شوند که نياز به دارودرماني دارند. بايد به اين اشخاص اميدواري داده شود احتمال ترميم وجود دارد، هر چند که زمانبر است.

همسران چگوه هبايد زندگي شان را از خطر خيانت و بي وفايي همسران حفظ کنند؟

- اول اينکه زن و مرد بايد در انتخاب همسر دقت کنند و فقط بر اساس يک بعد مانند زيبايي يا پول ازدواج نکنند چرا که در طول زمان اين ابعاد در نظر زن و شوهر عادي مي شود. پس بايد حتما يکسري اصول در انتخاب شريک زندگي شان در نظر بگيرند. دوم اينکه زماني که زن و شوهر ازدواج کردند نبايد فکر کنند حالا همه چيز درست است. زندگي مشترک نياز به توجه و تقويت دارد. ازدواج مانند گياهي است که بايد به آن رسيد تا رشد پيدا کند. وقتي دختر و پسر با يکديگر ازدواج کردند مثل آن است نهالي را کاشته باشند و اگر آبياري نشود، خشک مي شود. توصيه ام اين است که افراد پس از ازدواج خاطرات خوب خود را با يکديگر مرور کنند و اينکه ازدواجشان براساس عشق و علاقه بوده است هميشه زنده نگهدارند.

منبع:سپيده دانايي،برترين ها