اعمال شب بيست و يکم ماه مبارک رمضان

اعمال شب بيست و يکم ماه مبارک رمضان

مجموعه: اعمال مستحبي

اعمال مشترک شبهاى قدر:

شب قدر همان شبى است که در تمام سال شبى به خوبى و فضيلت آن نمى رسد و عمل در آن بهتر است از عمل در هزار ماه و در آن شب تقدير امور سال مى شود و ملائکه و روح که اعظم ملائکه است در آن شب به اذن پروردگار به زمين نازل مى شوند و به خدمت امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف مشرّف مى شوند و آنچه براى هرکس مقدّر شده است بر امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف عرض مى کنند و اعمال شبهاى قدر بر دو نوع است :

يکى آنکه در هر سه شب بايد انجام داد و ديگر آنکه مخصوص است به هر شبى امّا اوّل پس آن چند چيز است:

اوّل غسل است علاّمه مجلسى فرموده که غسل اين شبها را مقارن غروب آفتاب کردن بهتر است که نماز شام را باغسل بکند دوّم دو رکعت نماز است در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه توحيد بخواند و بعد از فراغ هفتاد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَاَتُوبُ اِلَيْهِ بگويد در روايت نبوى صلى الله عليه وآله است که از جاى خود برنخيزد تا حقّ تعالى او را و پدر و مادرش را بيامرزد «الخبر» سيّم قرآن مجيد را بگشايد و بگذارد در مقابل خود و بگويد:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِکِتابِکَ الْمُنْزَلِ وَما فيهِ، وَفيهِ اسْمُکَ الْأَکْبَرُ،

خدايا از تو خواهم به حق کتاب فرستاده شده ات و آنچه در آنست که در آن است نام بزرگت

وَاَسْمآؤُکَ الْحُسْنى ، وَما يُخافُ وَيُرْجى اَنْ تَجْعَلَنى مِنْ عُتَقآئِکَ مِنَ النَّارِ،

و نامهاى نيکويت و آنچه بدانها ترس و اميد شود که قرارم دهى از زمره آزاد شدگانت از دوزخ

پس هر حاجت که دارد بخواهدچهارم آنکه مُصحَف شريف رابگيرد وبر سر بگذارد وبگويد:

اَللّهُمَّ بِحَقِ هذَا الْقُرْآنِ،وَبِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ، وَبِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فيهِ، وَبِحَقِّکَ

خدايا به حق اين قرآن و به حق آنکس که او را بدان فرستادى و به حق هر مؤمنى که در اين قرآن مدحش کرده اى و به حقى که

عَلَيْهِمْ فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ

تو بر ايشان دارى زيرا کسى نيست که حق تو را بهتر از خودت بشناسد

پس ده مرتبه بگويد بِکَ يا اَللَّهُ و ده مرتبه بِمُحَمَّدٍ و ده مرتبه بِعَلىٍّ و ده مرتبه بِفاطِمَةَ و ده مرتبه بِالْحَسَنِ و ده مرتبه بِالْحُسَيْنِ

و ده مرتبه بِعَلِىّ بْنِ الْحُسَيْنِ و ده مرتبه بُمَحَمَّدِ بْنِ عَلِىٍّ و ده مرتبه بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ و ده مرتبه بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ و ده مرتبه بِعَلِىِّ بْنِ مُوسى و ده مرتبه بِمُحَمَّدِبْنِ عَلِىٍّ و ده مرتبه بِعَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدٍ و ده مرتبه بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِىٍ و ده مرتبه بِالْحُجَّةِ

پس هر حاجت که دارى طلب کن پنجم زيارت کند امام حسين عليه السلام را. در خبر است که چون شب قدر مى شود منادى از آسمان هفتم ندا مى کند از بُطنان عرش که حقّ تعالى آمرزيده هر که را که به زيارت قبر حُسين عليه السلام آمده ششم احيا بدارد اين شبها را همانا روايت شده هرکه احيا کند شب قدرراگناهان اوآمرزيده شود هرچند به عدد ستارگان آسمان و سنگينى کوهها وکيل درياها باشد هفتم صد رکعت نماز کند که فضيلت بسيار دارد و افضل آنست که در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه توحيد بخواند هشتم بخواند:

اَللَّهُمَّ اِنّى اَمْسَيْتُ لَکَ عَبْداً داخِراً، لا اَمْلِکُ لِنَفْسى نَفْعاً وَلا ضَرّاً، وَلا

خدايا من شام کردم در حالى که بنده خوارى هستم که مالک سود و زيانى براى خويش نيستم و نتوانم

اَصْرِفُ عَنْها سُوءاً، اَشْهَدُ بِذلِکَ عَلى نَفْسى ، وَاَعْتَرِفُ لَکَ بِضَعْفِ

از خويشتن پيش آمد ناگوارى را بازگردانم و اين مطلبى است که من آن را بر خويش گواهى دهم و به ناتوانى

قُوَّتى ، وَقِلَّةِ حيلَتى ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَاَنْجِزْ لى ما

خود و بيچارگيم در برابرت اعتراف دارم پس درود فرست بر محمد و آل محمد و وفا کن برايم بدانچه

وَعَدْتَنى ، وَجَميعَ الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ،

بر من و همه مؤمنين و مؤمنات وعده فرمودى از آمرزش در اين شب

وَاَتْمِمْ عَلَىَّ ما اتَيْتَنى فَاِنّى عَبْدُکَ الْمِسْکينُ الْمُسْتَکينُ، الضَّعيفُ

و تمام کن بر من آنچه را به من دادى زيرا که من بنده بينواى مستمند ناتوان تهيدست

الْفَقيرُ الْمَهينُ، اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْنى ناسِياً لِذِکْرِکَ فيما اَوْلَيْتَنى ، وَلا [غافِلاً]

خوار توام خدايا قرار مده مرا فراموشکار از ياد خويش در آنچه به من انعام فرمودى و نه غافل از

لِإِحْسانِکَ فيما اَعْطَيْتَنى ، وَلا ايِساً مِنْ اِجابَتِکَ، وَاِنْ اَبْطَاَتْ عَنّى ،

احسانت در آنچه به من عطا کردى و قرارم مده نااميد از اجابت خويش و اگرچه ديرزمانى طول کشد

فى سَرَّآءَ اَوْ ضَرَّآءَ، اَوْ شِدَّةٍ اَوْ رَخآءٍ، اَوْ عافِيَةٍ اَوْ بَلاءٍ، اَوْ بُؤْسٍ اَوْ

چه در خوشى و چه در سختى در دشوارى يا در آسايش در تندرستى يا گرفتارى در تنگدستى يا

نَعْمآءَ، اِنَّکَ سَميعُ الدُّعآءِ *

در نعمت براستى تو شنواى دعايى

و اين دعا را کفعمى از امام زين العابدين عليه السلام روايت کرده که در اين شبها مى خوانده در حال قيام و قعود و رکوع و سجود و علاّمه مجلسى(ره) فرموده که بهترين اعمال در اين شبها طلب آمرزش و دعا از براى مطالب دنيا و آخرت خود و پدر و مادر و خويشان خود و برادران مؤمن زنده و مرده ايشان است و اَذْکار و صلوات بر محمد و آل محمدعليهم السلام آنچه مقدور شود و در بعضى از روايات وارد شده است که دعاء جوشن کبير را در اين سه شب بخوانند فقير گويد که دعاء جوشن در سابِقْ گذشت و روايت شده که خدمت حضرت رسول صلى الله عليه وآله عرض شد که اگر من درک کنم شب قدر را چه از خداوند خود بخواهم فرمود عافيت را.

اعمال شب بيست و يکم

کفعمى از سيد بن باقى نقل کرده که در شب بيست و يکم مى خوانى:

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَاقْسِمْ لى حِلْماً يَسُدُّ عَنّى بابَ الْجَهْلِ، وَهُدىً

خدايا درود فرست بر محمد و آل محمد و چنان بردباريى بهره ام کن که ببندد بر من دَرِ نادانى را و هدايتى

تَمُنُّ بِهِ عَلَىَّ مِنْ کُلِّ ضَلالَةٍ، وَغِنىً تَسُدُّ بِهِ عَنّى بابَ کُلِّ فَقْرٍ، وَقُ وَّةً

به من ده که بر من منت نهد از رهانيدن از هر گمراهى و بى نيازيى به من بده که درهاى انواع فقر را به تمامى بر من ببندد و نيرويى

تَرُدُّ بِها عَنّى کُلَّ ضَعْفٍ، وَعِزّاً تُکْرِمُنى بِهِ عَنْ کُلِّ ذُلٍّ وَرِفْعَةً

به من ده که هرگونه سستى را از من بازگرداند و عزتى که از هر خوارى مرا گرامى دارى و رفعت مقامى که بدان وسيله مرا

تَرْفَعُنى بِها عَنْ کُلِّ ضَعَةٍ، وَاَمْناً تَرُدُّ بِهِ عَنّى کُلَّ خَوْفٍ، وَعافِيَةً

از هر پستى بلند کنى و امنيتى که بوسيله آن هر ترسى را از من دور کنى و تندرستى که بدان وسيله مرا از

تَسْتُرُنى بِها عَنْ کُلِّ بَلاءٍ، وَعِلْماً تَفْتَحُ لى بِهِ کُلَّ يَقينٍ، وَيَقيناً تُذْهِبُ

هر بلايى بپوشانى و دانشى که به آن هر يقينى را بر من مفتوح گردانى و يقينى که بدان وسيله

بِهِ عَنّى کُلَّ شَکٍّ، وَدُعآءً تَبْسُطُ لى بِهِ الْإِجابَةَ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ، وَفى

هر شک و ترديدى را از من دور سازى و دعائى که اجابتش را بر من بگسترانى در همين امشب و در

هذِهِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ يا کَريمُ وَخَوْفاً تَنْشُرُ لى بِهِ

همين ساعت ... ... ... ... اى بزرگوار و ترسى به من بده که

کُلَّ رَحْمَةٍ، وَعِصْمَةً تَحُولُ بِها بَيْنى وَبَيْنَ الذُّنُوبِ، حَتّى اُفْلِحَ بِها

هر رحمتى را بدان وسيله بر من بگسترانى و مرا چنان خودنگهدار کن که همان حالت ميان من و گناهان حائل شود

عِنْدَ الْمَعْصُومينَ عِنْدَکَ، بِرَحْمَتِکَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.

و بدان وسيله در پيشگاه معصومين (و خود نگهداران) درگاهت رستگار باشم اى مهربانترين مهربانان.

روايت شده که در شب بيست و يکم حمّاد بن عثمان بر حضرت صادق عليه السلام وارد شد حضرت سؤال کرد که غسل کرده اى عرض کرد بلى فدايت شوم پس حضرت حصيرى طلبيد و حمّاد را نزديک خود طلبيد و مشغول نماز شد و پيوسته آن حضرت نماز خواند و حمّاد نيز خود را به آن حضرت چسبانيده بود و نماز مى خواند تا از نمازهاى خويش فارغ شدند پس آن حضرت دعا کرد و حمّاد آمين گفت تا صبح طلوع کرد آن جناب اذان و اقامه گفت و بعض از غِلْمان خود را طلبيد و پيش ايستاد و نماز صبح خواند در رکعت اوّل حمد و قدر و در دويّم حمد و توحيد خواند و بعد از نماز مشغول به تسبيح و تحميد و تقديس و ثناى بر خدا و صلوات بر پيغمبرصلى الله عليه وآله و دعا براى مؤمنين و مؤمنات و مسلمين و مسلمات شد پس سر به سجده نهاد و مقدار يک ساعت بجز نفس چيزى از آن جناب شنيده نشد پس از آن اين دعا را خواند لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَالْاَبْصارِ تا آخر دعا که در اقبالست و شيخ کلينى روايت کرده که حضرت باقرعليه السلام در شب بيست و يکم و بيست و سيّم دعا مى خواند تا نيمه شب و بعد از آن شروع مى نمود به نماز خواندن و بدانکه در هر شب از شبهاى اين دهه غسل مستحب است و روايت شده که حضرت رسول صلى الله عليه وآله در هر شب اين دهه غسل مى کرد و اعتکاف در اين دهه مستحب است و فضيلت بسيار دارد و افضل اوقات اعتکاف است و روايت شده که مقابل دو حجّ و دو عمره است:

وَکانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ: اِذا کانَ الْعَشْرُ الْأَواخِرَ، اعْتَکَفَ فِى الْمَسْجِدِ، وَضُرِبَتْ لَهُ قُبَّةٌ مِنْ شَعْرٍ، وَشَمَّرَ الْميزَرَ، وَطَوى فِراشَهُ.

رسم رسول خدا صلى اللّه عليه و آله چنان بود که چون دهه آخر ماه رمضان مى شد در مسجد معتکف مى شد و چادرى موئين برايش مى زدند و کمر را محکم مى بست و بستر خواب را جمع مى کرد.

و بدانکه در اين شب در سنه چهلم واقع شد شهادت مولاى ما حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام و در اين شب تجديد مى شود احزان آل محمّد عليهم السلام و اشياع ايشان و روايت شده که در آن شب مانند شب شهادت امام حسين عليه السلام برداشته نشد سنگى از روى زمين مگر آنکه در زير آن خون تازه بود شيخ مفيد فرموده که در اين شب صلوات بسيار بفرستد و سعى و کوشش کند در نفرين بر ظالمان آل محمدعليهم السلام و لعن بر قاتل اميرالمؤمنين عليه السلام روز بيست و يکم روز قتل حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام و مناسبست زيارت آن جناب و کلمات حضرت خضرعليه السلام که به منزله زيارت آن حضرتست در اين روز.

منبع:khabaronline.ir