اعتماد به نفس و موفقيت درخانم ها

اعتماد به نفس و موفقيت درخانم ها

مجموعه: مشاوره خانواده

به دلايل زير توانايي هميشه منجر به اعتماد به‌ نفس نمي‌شود.زنان موفق مي‌دانند که در هر کار مردانه‌اي، گاهي خود را در شرايطي نامساعد مي‌بينند. ممکن است دست‌کم گرفته شويم، مورد استفاده کمتر قرار گيريم يا حتي حقوق کمتر دريافت کنيم. تحقيقات نشان مي‌دهد زنان بايد در سطوحي به طور غيرعادي بالا کار کنند تا درمقايسه با همکاران مرد خود توانا به نظر برسند.

ولي به تجربه من، زنان باهوش و با استعداد ندرتاً متوجه مي شوند که يکي از سخت‌ترين موانعي که بايد بر آن غلبه کنند تا موفق شوند، در درونشان است. ما درباره توانايي‌هاي خودمان نه تنها خشن‌تر قضاوت مي‌کنيم، بلکه کاملاً متفاوت از مردان اين کار را انجام مي دهيم. درک اينکه چرا اين کار را مي‌کنيم، اولين قدم براي اصلاح اشتباهات است. و براي اين منظور بايد به موقع اقدام کنيم.

اين احتمال نيز وجود دارد که اگر امروز در کارتان موفق هستيد، مطمئناً زن باهوش و با استعدادي بوده‌ايد. کارول وِک (Carol Dweck)، روانشناس، در دهه هشتاد ميلادي يکسري تحقيقات انجام داده و بررسي کرد که دختران و پسران باهوش کلاس‌ پنجمي چطور بر درس‌هاي سخت، جديد و گيج‌کننده کنار مي‌آيند.

او نتيجه گرفت که زماني مسئله‌اي خارجي و پيچيده براي ياد گرفتن به دختران باهوش داده مي‌شد، آنها خيلي زود دست کشيده و رهايش مي‌کنند—و هرچه IQ دختر بالاتر باشد، احتمال کنار گذاشتن آن درس بيشتر مي‌شود. درواقع، باهوش‌ترين دختران، بدترين واکنش‌ها را نشان دادند. از طرف ديگر، پسران باهوش به آن درس مشکل بعنوان يک چالش نگاه مي‌کردند و آن را انرژي‌دهنده مي‌ديدند. احتمال دوبرابر کردن تلاششان به جاي دست کشيدن از آن مسئله، در آنها بيشتر بود.

اما چرا اين اتفاق مي‌افتد؟ چه چيز دختران باهوش را آسيب‌ پذيرتر مي‌کند و باعث مي‌شود اعتماد به‌ نفس کمتري داشته باشند، درحاليکه بايد بيشترين اعتماد به‌ نفس را در بين همسالانشان داشته باشند؟ در سطح کلاس پنجم ابتدايي، دخترها معمولاً در همه درس‌ها، ازجمله رياضي و علوم، از پسرها بهتر عمل مي‌کنند. بنابراين هيچ تفاوتي نه بين توانايي اين دخترها و پسرها وجود داشت، نه سابقه موفقيت قبلي‌شان. تنها تفاوت در نحوه برداشت آنها از سختي درس بود—اينکه وقتي يادگيري درسي سخت بود براي آنها چه معنا و مفهومي داشت. دختران باهوش بيشتر و سريعتر توانايي‌هاي خود را زير سوال مي‌برند، اعتمادبه‌نفسشان را از دست مي‌دهند و درنتيجه کارايي کمتري دارند.

محققان علت اين تفاوت را نيز کشف کرده‌اند: اکثر‌ وقتها دختران باهوش عقيده دارند که توانايي‌هايشان ذاتي و غيرقابل‌تغيير است درحاليکه پسران باهوش باور دارند که مي‌توانند با تلاش و تمرين، توانايي‌هاي خود را رشد دهند.

اما چطور دخترها و پسرها چنين ديدگاه‌هاي متفاوتي پيدا مي‌کنند؟ به احتمال زياد به نوع فيدبک و حمايتي که از سمت والدين و معلم ها در کودکي دريافت مي‌کنيم بستگي دارد. دخترهايي که کنترل‌نفس را از سنين کمتر شروع مي‌کنند، دستورالعمل‌ها را بهتر دنبال مي‌کنند و بخاطر "خوبي" خود مورد تشويق و تحسين قرار مي‌گيرند. وقتي در مدرسه درسمان خوب است، به ما مي‌گويند که خيلي "باهوش" و "بااستعداد" هستيم و يا "دانش‌آموز بسيار خوبي" هستيم. اين نوع تحسين و تمجيد به اين معني است که خصوصياتي مثل باهوش بودن، بااستعداد بودن و خوب بودن، ويژگي‌هايي است که يا داريد و يا نداريد.

از طرف ديگر اينکه از پسرها بخواهيد آرام بنشينند و توجه کنند و گوش دهند براي هر پدر و مادر يا معلمي واقعاً سخت است. درنتيجه، به پسرها فيدبک بسيار بيشتري داده مي‌شود که تاييدکننده تلاش است (مثلاً "اگر بتواني به اين درس توجه کني، آن را ياد مي‌گيري"، "اگر فقط کمي بيشتر تلاش کنيد، درست مي‌شود"). نتيجه: وقتي ياد گرفتن يک چير جديد واقعاً سخت باشد، دخترها آن را بعنوان نشانه‌ اينکه "خوب" يا "باهوش" نيستند مي‌بينند و پسرها آن را نشانه توجه و دقت کردن و بيشتر تلاش کردن.

ما اين عقايد و باورها را معمولاً بطور ناخودآگاه تا آخر عمر همراه خود مي‌بريم. و ازآنجاکه دخترهاي باهوش توانايي‌هاي خود را ذاتي و غيرقابل‌تغيير مي‌بينند، به زناني تبديل مي‌شوند که خيلي به خود سخت مي‌گيرند—زناني که به طور نابالغانه نتيجه مي‌گيرند که توانايي لازم براي موفق شدن در يک حيطه خاص را ندارند و خيلي زود نااميد و دلسرد مي‌شوند و از تلاش دست مي‌کشند.

حتي اگر هر عيب خارجي در پيشرفت يک زن به بالاترين سطح يک شرکت يا سازمان برداشته شود—هر نابرابري فرصت، هر کليشه مردسالارانه، همه چالش‌هايي که در توازن بين کار و خانواده با آن روبه‌رو مي‌شوند –باز هم بايد با اين واقعيت کنار بيايد که بخاطر باورهاي غلط خود درمور توانايي‌هايش، مي‌تواند بدترين دشمن خود باشد.

خودتان چند بار از مقابله با چالش‌ها دوري کرده‌ايد و فقط به اهدافي چسبيده‌ايد که مي‌دانيد دست يافتن به آنها آسان است؟ آيا چيزهايي هست که خيلي وقت پيش درمورد آن تصميم گرفته باشيد که هيچوقت نتوانستيد در آن موفق باشيد؟ مهارت‌هايي که باور داشتيد هيچوقت به دست نمي‌آوريد؟ اگر اين ليست براي شما بلندبالا است، احتمالاً يکي از دخترهاي باهوش بوده‌ايد که البته اگر توانايي‌هايتان ذاتي و غيرقابل‌تغيير باشند، هيچ اشکالي ندارد. فقط اينطور نيست.

توانايي شما هر چه که باشد، چه هوش شما، چه خلاقيتتان، کنترل‌نفستان، جذابيتتتان يا ورزشکار بودنتان—تحقيقات نشان مي‌دهند که کاملاً قابل تغيير هستند. زماني مي‌خواهيد در هر مهارتي استاد شويد، تجربه، تلاش و پشتکار شماست که حرف اول را مي‌زند. پس اگر دختري باهوش بوده‌ايد، وقتش رسيده است که باور اشتباه خود درمورد توانايي‌ها را دور بيندازيد و با اين واقعيت روبه‌رو شويد که هميشه مي‌توانيد پيشرفت کنيد و اعتمادبه‌نفس لازم براي غلبه بر هر چالشي را به دست آوريد.

منبع: مردمان