بيماري کوليت اولسراتيو (کوليت زخمي شونده )

بيماري کوليت اولسراتيو (کوليت زخمي شونده )

مجموعه: بيماري ها و راه درمان

کوليت اولسراتيو  يک بيماري التهابي روده است که معمولاً درمحدوده سني پانزده تا سي سالگي و پنجاه تا شصت سالگي بروز مي کند. اين بيماري هر دو جنس زن و مرد را به طور مساوي تحت تاثير قرار مي دهد.  

علل وعوامل :
علت اين بيماري ، ناشناخته است ولي زمينه ژنتيکي، اختلال خود ايمني و عفونت ها از جمله دلايل بيماري محسوب مي شوند.

علائم :
بيماري کوليت ممکن است با علايمي مانند دل درد، اسهال خوني و تب همراه باشد.

عوارض :
عوارض کوليت اولسراتيو مي تواند شامل بزرگ شدن بيش از حد روده بزرگ به همراه تب و کم خوني (به دليل خونريزي از روده بزرگ) باشد. در درصدي از موارد در صورت مزمن شدن بيماري ، بدخيمي نيز بروز مي کند .

نکته:
در بيماران مبتلا به کوليت براي پيشگيري از سرطان روده بزرگ هر دو سال يکبار نمونه برداري از روده بزرگ (بيوپسي از طريق  کولونوسکوپي) بايد انجام شود. بعد ازگذشت 10 سال از شروع بيماري کوليت ، اين نمونه برداري ها بايد سالانه يکبار انجام شود.

تغذيه در کوليت اولسراتيو
در مبتلايان به کوليت اولسراتيو ، سوء تغذيه در نتيجه کاهش مصرف مواد غذايي، افزايش دفع مواد مغذي و افزايش نياز به مواد مغذي شايع است.بنابر اين لازم  است براي رفع سوء تغذيه و پيشگيري از کاهش وزن و کم خوني اين نکات را رعايت کنند:

در مرحله حاد بيماري ، براي کاهش حجم مدفوع، رژيم غذايي مايع با باقيمانده کم (مثل شربت و سوپ صاف شده) توصيه مي شود. در اين رژيم ، مقدار فيبر غذايي محدود است و شير و لبنيات و محرک هايي مانند قهوه و الکل حذف مي شوند.  

با بهبود وضعيت بيمار ، رژيم غذايي به صورت جامد با باقيمانده کم مي تواند مؤثر باشد. اين رژيم حاوي آرد سفيد و غلات بدون سبوس است؛ همچنين بايد مصرف گوشت و شير را محدود کرد و از خوردن سبزي ها و ميوه هاي تازه ، دانه ها و مغزها (بادام،پسته و...) اجتناب نمود.

بهتر است مواد غذايي در وعده هاي بيشتر و با حجم کمتر مصرف شوند ( به دليل کاهش آزردگي روده ملتهب )

بيمار بايد غذا را به خوبي جويده و آرام مصرف کند.

دو تا سه ساعت قبل از خواب ، از خوردن غذا پرهيز شود.

پيروي از يک رژيم غذايي با محتواي انرژي و پروتئين بالا کمک کننده است ؛ به منظور افزايش انرژي مي توان از محلول هاي شيرين مانند شربت و افزودن روغن هاي MCT که بهتر از روغن هاي معمولي جذب مي شوند و در داروخانه ها قابل تهيه هستند استفاده کرد.

بايد توجه کرد که فقط در صورت بروز علائم عدم تحمل قند شير (لاکتوز) ( علائم شامل : نفخ، انقباض دردناک شکمي و اسهال ) مي بايستي شير را از برنامه غذايي حذف نمود زيرا منابع عمده لاکتوز مثل شير و فراورده هاي آن ، از منابع مهم پروتئين ، کلسيم ، ويتامين دي و کالري هستند بنابراين حذف کامل آن ها از رژيم غذايي صحيح نيست ( در صورت حذف کامل اين منابع از رژيم غذايي، بايد براي تأمين کلسيم مورد نياز ، از مکمل آن استفاده شود.)

براي کاهش التهاب در بيماراني که از کوليت رنج مي برند مصرف مکمل اُمگا-3  توصيه مي شود.

در بيماري کوليت اولسراتيو ، دفع مزمن خون و تغيير جذب آهن ، منجر به کم خوني فقر آهن خواهد شد به همين دليل،  تجويز تدريجي مکمل آهن همراه با ويتامين ث توصيه مي شود ( ويتامين ث باعث افزايش جذب آهن مي شود).

به دليل احتمال ها کمبود ويتامين ها و املاح مانند ويتامين ب12، کلسيم، منيزيم و... ، استفاده از مکمل مولتي ويتامين مينرال توصيه مي شود.

اين بيماران بايد از مصرف نوشيدني هاي کربناته (نوشابه هاي کولا) ، نوشيدني هاي سرد و خيلي گرم پرهيز کنند.

در پايان بايد توجه داشت که برنامه ريزي رژيم غذايي بيماري کوليت، براي هر فرد منطبق با شرايط باليني و ميزان تحمل غذاي او انجاممي شود.

منبع:namazi.sums.ac.ir