راهنماي درمان براي کم خوني

راهنماي درمان براي کم خوني

مجموعه: بيماري ها و راه درمان

راهنماي درمان براي کم خوني

کم خوني از آن دسته از بيماريهاييست که شايد تا مدتها متوجه امدنش نشويد. بيماري کم خوني که شما را افسرده و خسته و بي انرژي ميکند ميتواند در دراز مدت صدمات جبران ناپذيري بر بدن شما بگذارد.
اين نوشته راهنماي کوتاهي است براي شناسايي علايم و روش هاي درماني کم خوني .
البته هرگز فراموش نکنيد بهترين روش براي کمک به شما علاوه بر اطلاعات جانبي مشورت با پزشکتان است و مصرف خودسرانه قرصهاي آهن، مکمل، ويتامين ها ممکن است اوضاع را خرابتر کند.

کم خوني چيست؟
وقتي بدن به اندازه کافي آهن جذب نمي کند، گلبول هاي قرمز خون به اندازه کافي اکسيژن حمل نمي کنند و با کمبود هموگلوبين مواجه مي شوند کم خوني بروز مي کند. از هر 10 دختر و زن، يک نفر به کم خوني مبتلاست.کم خوني مي تواند در کودکان و مردان نيز بروز يابد که با ابتلا به بيماري هاي مختلف ارتباط دارد.

علايم و نشانه هاي کم خوني
حتي اگر پس از استراحت کافي براي فعاليت هاي عادي انرژي نداريد و خسته مي شويد، ممکن است به کم خوني مبتلا شده باشيد. ابتلا به کم خوني مي تواند از عامل اصلي بروز مشکلات روحي رواني باشد. علايم و نشانه هاي ابتلا به بيماري کم خوني عبارتند از: - خستگي - سرگيجه - رنگ پريدگي پوست - سردرد - سردي و بي حسي دست ها و پاها - کاهش دماي بدن

علايم و نشانه هاي ضربان قلب
گلبول هاي قرمز خون افراد مبتلا به کم خوني اکسيژن کمي حمل مي کنند، به همين دليل قلب اين افراد بيشتر از حالت عادي مي تپد تا اکسيژن کافي را به اندام هاي مختلف برساند. علايم و نشانه هاي افزايش ضربان قلب عبارتند از آرتمي، درد قفسه سينه و تنفس سريع

پيشگيري کردن از ابتلا به کم خوني
شما مي توانيد با پيروي کردن از رژيم غذايي مناسب از ابتلا به کم خوني پيشگيري کنيد. غذاهاي حاوي ماده معدني آهن عبارتند از گوشت، ماهي، سبزيجات برگ سبز، جگر و ميوه هاي خشک شده. همچنين خوردن غذاهاي حاوي ويتامين ب 12 و اسيد فوليک مانند تخم مرغ، اسفناج، موز و لبنيات براي پيشگيري از ابتلا به کم خوني ضروري است. برخي از نان ها، غلات و غذاهاي ديگر حاوي ماده معدني آهن، ويتامين ب 12 و اسيد فوليک هستند.

کم خوني در کودکان
از هر هفت کودک يک نفر از دو سالگي به کم خوني مبتلا مي شود که اکثرا به علت فقدان آهن در رژيم غذايي آنهاست. افرادي که به کم خوني فقر آهن مبتلا هستند ممکن است به خوردن چيزهاي مانند خاک، يخ، نشاسته و ... علاقه مند باشند. متخصصان اطفال براي تشخيص کم خوني، ميزان آهن خون کودکان 12 ماهه را آزمايش مي کنند. عدم درمان کم خوني فقر آهن سبب ايجاد اختلال در رشد مغز مي شود.

عوامل خطر کم خوني
زنان و افرادي که به بيماري هاي حاد و مزمن مبتلا هستند در معرض ابتلا به کم خوني قرار دارند. وقتي زنان در دوران قاعدگي خون از دست مي دهند، ممکن است به کم خوني مبتلا شوند. همچنين بارداري مي تواند سبب تغييرات زيادي در خون زنان شود که نتيجه اش کم خوني است. بيماري هاي حاد مانند نارسايي کليه ها مي تواند توانايي توليد گلبول هاي قرمز خون کودکان را از ميان ببرد. رژيم غذايي فاقد آهن، فولات (folate ) يا ويتامين ب 12 مي تواند احتمال ابتلا به کم خوني را افزايش دهد.

کم خوني و نوجوانان
اگر فرزند نوجوان تان خسته است احتمالا به کم خوني مبتلاست. نوجوانان به علت اين که به طور ناگهاني رشد مي کنند در معرض ابتلا به کم خوني فقر آهن قرار دارند. دختران نوجوان نيز به علت آغاز دوران قاعدگي به کم خوني مبتلا مي شوند.

علل کم خوني: مصرف کم آهن
پيروي کردن از رژيم غذايي فاقد آهن مي تواند علت ابتلا به کم خوني باشد. آهني که در گياهان و مکمل هاي دارويي وجود دارد به اندازه آهن موجود در گوشت قرمز نيست. بيماري هاي گوارشي يا جراحي باي پس معده مي توانند سبب کم خوني شوند. مواد غذايي و داروهاي زير اگر همراه مواد غذايي سرشار از آهن مصرف شوند از جذب آهن توسط بدن جلوگيري مي کنند: - لبنيات - مواد غذايي سرشار از کلسيم - مکمل هاي دارويي کلسيم - آنتي اسيد ها - قهوه – چاي

علل کم خوني: کمبود ويتامين
بدن انسان براي توليد گلبول هاي قرمز خون به ويتامين ب 12 و فولات (folate ) نياز دارد. پيروي کردن از رژيم غذايي فاقد ويتامين ها مي تواند سبب کم خوني شود. همچنين اختلال در سيستم ايمني و گوارش بدن مي تواند از جذب ويتامين ب 12 جلوگيري کند. غذاهاي گوشتي و غلات پرورده شده منابع غني ويتامين ب 12 هستند. گياهان، ميوه ها، حبوبات، غلات، پاستا و ... منابع غني فولات ( folate ) هستند.

علل کم خوني: بيماري
بيماري هاي حاد يا عفونت مي تواند سبب کم شدن توليد گلبول هاي قرمز خون شود که نتيجه اش کمبود هموگلوبين است. اگر به کم خوني مبتلا هستيد به احتمال زياد به کم خوني فقر آهن نيز مبتلا مي شويد. مصرف دارو و مخدر نيز مي تواند خطر ابتلا به کم خوني را افزايش دهد. پزشک با تجويز مکمل هاي آهن و ارائه رژيم غذايي سرشار از آهن مي تواند کمبود آهن بدن تان را جبران کند.

علل کم خوني: آنمي آپلاستيک
آنمي آپلاستيک اختلال نادري است که توليد سلول هاي خوني را در مغز استخوان متوقف مي کند. از ميان سه ميليون نفر تنها سه نفر به اين اختلال مبتلا مي شوند. قرار گرفتن در معرض تشعشعات راديو اکتيو، مواد شيميايي و اختلال سيستم ايمني بدن علل اصلي بروز اين اختلال نادر است. از هر پنج نفر يک فرد اين اختلال را به ارث مي برد. در موارد حاد خون بيماران بايد تعويض شود و پيوند مغز استخوان انجام گيرد.

علل کم خوني: از دست دادن خون
از دست دادن تعداد زيادي از گلبول هاي قرمز خون از متداول ترين عوامل کم خوني است. قاعدگي، خون ريزي هاي شديد، جراحت هاي عميق يا جراحي از عوامل عمده از دست دادن خون و ابتلا به کم خوني فقر آهن هستند. زناني که مقدار زيادي خون را در دوران قاعدگي از دست مي دهند هر ساله بايد آزمايش خون کم خوني فقر آهن دهند.

علل کم خوني: نقض مکانيکي گلبول هاي قرمز
اختلالات و بيماري هاي ارثي مي توانند بر روند توليد گلبول هاي قرمز خون تاثير سوء بگذارند. تالاسمي سبب مي شود سلامت گلبول هاي قرمز خون از ميان برود و هموگلوبين خون کاهش يابد. گلبول هاي قرمز خون افرادي که به کم خوني هموليتيک مبتلا هستند صدمه مي بيند و به سرعت از جريان خون خارج مي شوند.

کم خوني سلول هاي داسي شکل
کم خوني سلول هاي داسي شکل اختلالي ارثي است که بدن نوع غير طبيعي از هموگلوبين را توليد مي کند. اين اختلال سبب مي شود گلبول هاي قرمز خون داسي شکل شوند و به هم بچسبند. اين اختلال مي تواند گردش خون را در رگ ها با مشکل مواجه کند و سبب صدمه ديدن و دردناک شدن بافت هاي بدن شود. گلبول هاي قرمز خون داسي شکل بسيار زودتر از گلبول هاي قرمز خون طبيعي از ميان مي روند. ميزان ابتلا به کم خوني سلول هاي داسي شکل در ميان سفيد پوستان آمريکايي بسيار بيشتر از آمريکايي آفريقايي تبارها و اسپانيولي زبان هاست.

تشخيص کم خوني: شمارش کامل گلبول هاي قرمز
شمارش کامل خون شامل شمارش تعداد گلبول هاي قرمز، سفيد، پلاکت ها و هموگلوبين است. در اين روش عوامل ديگري مانند متوسط اندازه، تنوع اندازه، حجم و غلظت هموگلوبين در گلبول هاي قرمز خون سنجيده مي شوند. اگر از کم خوني فقر آهن رنج مي بريد، به احتمال زياد گلبول هاي قرمز خون تان کوچک تر از اندازه طبيعي است.

تشخيص کم خوني: ساير آزمايش هاي خون
اگر شمارش کامل گلبول هاي قرمز خون نشان داد به کم خوني مبتلا هستيد، بايد خون تان به وسيله آزمايش هاي ديگر بررسي شود. گلبول هاي خون تان بايد از نظر ظاهري بررسي شوند تا اطمينان حاصل شود داسي شکل نشده باشند. ميزان الکتروفورز هموگلوبين - نوعي هموگلوبين - خون تان نيز بايد اندازه گيري شود. آزمايش رتيکولوسيت، عملکرد مغز استخوان در ساخت گلبول هاي قرمز را مي سنجد.

تشخيص کم خوني: آزمايش مغز استخوان
اگر بدن تان خيلي کم يا خيلي زياد گلبول قرمز توليد مي کند يا ظاهرشان غير طبيعي است بايد مغز استخوان تان بررسي شود. مغز استخوان، بافت اسفنجي است که در درون استخوان قرار دارد و حاوي سلول هاي بنيادي است که به گلبول هاي قرمز تبديل مي شوند. نمونه برداري از مغز استخوان به طور متوسط 30 دقيقه طول مي کشد.

درمان کم خوني: مکمل ها
کپسول هاي آهن معمولا براي درمان کم خوني فقر آهن بايد مصرف شوند. آهن فروس معمولا راحت تر از آهن فريک جذب مي شود. بهترين طريقه مصرف کپسول هاي آهن، مصرف آن با کمک آب پرتقال و مواد غذايي سرشار از ويتامين ث است. هرگز کپسول هاي آهن و کلسيم را با چاي، قهوه و ... مصرف نکنيد. بدون تجويز پزشک به کودکان و کهنسالان اجازه مصرف کپسول هاي آهن را ندهيد. مصرف بيش از اندازه آهن مي تواند بسيار خطرناک باشد. برخي از افراد نيز بايد کپسول هاي آهن حاوي ويتامين ب 12 و فوليک اسيد را مصرف کنند.

آهن و بارداري
به طور متوسط بيش از نيمي از زنان باردار از کم خوني فقر آهن رنج مي برند. زنان باردار بايد روزانه 27 ميلي گرم آهن از طريق رژيم غذايي دريافت کنند. يکي از ويتامين هاي مورد نياز دوران بارداري آهن است.

درمان کم خوني: روند درمان
اگر به کم خوني مزمن مبتلا هستيد، ممکن است به تزريق خون نياز پيدا کنيد. کم خوني ممکن است با تزريق خون يا پيوند مغز استخوان درمان شود. در اين موارد مغز استخوان يا خون بند ناف از يک داوطلب گرفته، به بدن پيوند زده مي شود تا روند توليد گلبول هاي قرمز سالم آغاز شود. در برخي موارد ممکن است به پيوند طحال نيز نياز باشد.

درمان کم خوني: داروها
داروهايي که براي درمان کم خوني تجويز مي شوند بيماري را به صورت ريشه اي درمان مي کنند. در برخي از موارد که کم خوني به علت وجود بيماري کليوي ايجاد شده، تزريق هورمون اريتروپويتين (EPO) ضروري است. اگر اختلال در سيستم ايمني و حمله به گلبول هاي قرمز خون سبب کم خوني شده باشد، استفاده از کورتيکواستروئيد مانند پردنيزولون، مي تواند کم خوني را کنترل کند. پزشکان به افرادي که از کم خوني داسي شکل رنج مي برند داروي ضد سرطان hydroxyruea تجويز مي کنند تا مقداري از درد بيمار بکاهند.

مصرف بيش از اندازه آهن
مصرف بيش از اندازه ماده معدني آهن مي تواند مشکلات عديده اي براي بدن ايجاد کند. مصرف بيش از اندازه آهن سبب ابتلا افراد به بيماري هاي قلبي، نارسايي کبد و لوزالمعده مي شود. ميزان آهن خون را مي توان با استفاده از حجامت و مصرف دارو کم کرد.

منبع:salamatnews.com