خوره‌اي‌که به جان مو مي‌افتد

خوره‌اي‌که به جان مو مي‌افتد

مجموعه: سلامت موها

چند شاخه شدن نوک موها، يکي از معضلاتي است که خيلي از افراد با آن روبه‌رو مي‌شوند و معمولا به معني آن است که بايد موها را کوتاه‌تر کرد. بخصوص کساني که موهاي بلندي دارند، اين مورد را بيشتر از ديگران تجربه مي‌کنند و اکثرا از اين‌که مجبورند به خاطر موخوره موهاي‌شان را کوتاه کنند، کلافه و ناراضي هستند.

دکتر همايون مژدهي‌آذر، متخصص پوست و مو، دلايل پيدايش موخوره را توضيح داده و روش‌هايي را نيز براي پيشگيري از آن توصيه کرده‌است.

موها از دو قسمت تشکيل مي‌شود، ريشه و ساقه. قسمت ريشه مو، آن بخشي است که تمام ساختمان‌هاي مو از آن ايجاد مي‌شود و حدود يک ميلي‌متر زير پوست قرار دارد و ساقه مو قسمتي است که ما مي‌بينيم و به چشم مي‌آيد. قسمت زنده مو، ريشه است که زير پوست قرار دارد و اگر آسيبي به آن وارد آيد، ديگر مويي توليد نمي‌شود يا اگر هم توليد شود، يک موي مشکل‌دار و بيمار است؛ اما ساقه، در واقع قسمت مرده موهاست و در آن سلول زنده‌اي وجود ندارد. بنابراين اگر اين قسمت آسيب ببيند، در صورتي که مشکل به ريشه نرسد، معمولا ريشه دوباره موي سالم را ايجاد مي‌کند و مشکل خاصي پيش نمي‌آيد.

موخوره، يکي از آسيب‌هايي است که به قسمت ساقه، يعني قسمت مرده مو وارد مي‌شود. يک تخته چوب را در نظر بگيريد که اگر حرارت ببيند، ممکن است بسوزد؛ اگر در آب بيفتد، ممکن است ورم کند و تکه تکه بشود و اگر ضربه بخورد، ممکن است بشکند. همين مسأله در مورد ساقه مو هم صادق است. آسيب‌هاي فيزيکي مي‌تواند در ساقه مو تغيير ايجاد کند. اين تغييرات فيزيکي مي‌توانند خود را به شکل‌هاي مختلفي نشان دهند؛ از جمله شکننده شدن مو به صورت تغيير شکل موها از حالت صاف و کشيده و براق به مويي پيچ خورده و ناصاف و دندانه دندانه.

بعضي وقت‌ها آسيب، خود را به صورت شکستگي عرضي در مو نشان مي‌دهد که مو کاملا از وسط شکستگي طولي پيدا مي‌کند ولي گاهي شکستگي در امتداد ساقه است که اگر به نوک مو برسد، مي‌تواند منجر به دو يا چند شاخه شدن مو بشود که از آن با عنوان موخوره نام برده مي‌شود.

آسيب‌هاي فيزيکي که باعث ايجاد موخوره مي‌شوند، عبارتند از: حرارت ناشي از سشوار، اتوي مو و حتي آفتاب به صورت مستقيم و شديد، بستن بيگودي، آسيب‌هاي شيميايي ناشي از مواد دکلره و موادي که براي رنگبري از آنها استفاده مي‌شود، استفاده مکرر از انواع و اقسام رنگ‌هاي شيميايي يا فرآورده‌هايي مثل ژل‌ها و مواد ديگري که به هر عنواني براي موها استفاده مي‌شود و شانه کردن‌هاي غيرصحيح به طوري که دندانه‌هاي شانه آسيب کششي روي مو وارد کند.

بدن هم موخوره دارد

موخوره عمدتا در موهاي سر ديده مي‌شود ولي در ابروها و نواحي ديگر بدن هم ممکن است آن را مشاهده کنيم. رنگ کردن ابروها از عواملي است که مي‌تواند در اين ناحيه ايجاد موخوره کند. سايش دو قسمت پوست روي يکديگر، مثل بازو به پوست تنه يا سايش پوست با پارچه و لباس و همچنين خشک کردن خشن بدن با حوله بعد از استحمام نيز ممکن است باعث بروز اين عارضه شود. حرارت و نور آفتاب هم مي‌تواند شکنندگي و دو شاخه شدن موها را ايجاد کند. در جايي مثل شمال کشور، اگر يک مرد مدت زيادي زير آفتاب باشد، ممکن است موهاي بدنش دچار چنين وضعي بشود. در بعضي موارد سوء‌تغذيه هم اين حالت را ايجاد مي‌کند که اين مورد اخير چندان شايع نيست.موخوره در هر سني ممکن است در موها ايجاد شود و بنا بر آسيبي که به ساقه مو وارد مي‌آيد، حتي در سنين کودکي هم امکان پيدايش موخوره وجود دارد.

وقت نداري، کوتاهش کن

امکان بروز موخوره در موهاي بلند بيشتر است و از آنجا که رسيدگي به اين نوع موها، مشکل‌تر و وقتگير است، توصيه مي‌شود کساني که زمان کافي براي رسيدگي به آن را ندارند، موهاي‌شان را کوتاه نگه دارند. شانه کردن موي بلند، سخت‌تر از موي کوتاه است و خيلي از افراد آن‌طور که بايد، براي شانه کردن وقت نمي‌گذارند. در نتيجه عجله مي‌کنند، به مو فشار مي‌آورند و براي صاف کردن موهاي‌شان نيز از روش‌هايي بهره مي‌گيرند که چندان توصيه نمي‌شود، مثل اتو کردن مو و استفاده از مواد صاف‌کننده.

علاوه بر آن، خشک کردن موهاي بلند بعد از استحمام نيز سخت‌تر است يا بايد بگذارند خودش خشک بشود که معمولا زمان زيادي طول مي‌کشد يا بايد با بستن يک حوله به روي سر و باقي گذاشتن‌اش به مدت نيم تا يک ساعت آب موها را بکشند يا از سشوار استفاده کنند که در اين روش بهتر است سشوار با فاصله 30 تا 40 سانتي‌متري از سر نگه داشته شده و به صورت يکنواخت و آرام بالاي مو حرکت داده شود. سشوار کشيدن‌هاي نزديک، داغ و باعجله مي‌تواند باعث ايجاد آسيب و موخوره شود. طرز بستن موها هم خيلي اهميت دارد. موهايي که خيلي سفت بسته مي‌شود و کشش زيادي به ساقه مو وارد مي‌آيد، در معرض دو يا چند شاخه شدن ساقه قرار مي‌گيرد. بعلاوه بيماري‌هايي هم هستند که در آنها موها شکننده مي‌شود و ممکن است با ضربات خيلي ملايم‌تر و آسيب‌هاي کمتري به صورت موخوره خود را نشان بدهد، مثل سوءتغذيه‌هاي مختلف که بخصوص در افراد شديدا بيمار يا در کودکاني که دچار مشکلات تغذيه هستند، مشاهده مي‌شود که البته خيلي شايع نيست.

تا نرم‌کننده هست، سرکه چرا؟

سرکه يک اسيد و پاک‌کننده نسبتا خوب براي موهاي چرب، موهايي که شوره دارد و حتي براي پاک کردن کف سر از پوسته‌هاست،‌ ولي با وجود نرم‌کننده‌هاي مختلف و خوبي که در بازار وجود دارد، امروزه کمتر از روش‌هاي سنتي استفاده مي‌شود بخصوص که هيچکدام کارآيي اين نرم‌کننده‌هاي استاندارد را ندارد و روش‌هاي استانداردي هم نيستند، چراکه مثلا افراد نمي‌دانند سرکه را با چه غلظتي بايد استفاده کنند چون سرکه‌هاي مختلفي وجود دارد و هر سرکه هم غلظتش با ديگري متفاوت است، بنابراين احتمال خطا کردن و بروز عوارض در اين روش‌ها بيشتر است.

اما نکته‌اي که بايد به آن توجه کرد اين است که مويي که دو شاخه مي‌شود، ديگر به حالت اول خود برنمي‌گردد. در واقع کار نرم‌کننده‌ها اين است که دو طرف اين دوشاخه شدگي را به هم مي‌چسبانند و سطح مو را که ناهموار و تکه‌تکه کنده شده، صاف و هموار مي‌سازند و به شکل موقت کمک مي‌کنند به اين که فرد موهاي براق، قابل شست‌وشو و قابل شانه شدن قبلي‌اش را پيدا کند؛ وگرنه واقعيت اين است که بايد صبر کرد تا موي سالم از ريشه رشد کند و جايگزين شود. مکانيزم نرم‌کننده‌ها اين است که فرورفتگي‌هاي روي موها را پر مي‌کرده و کمک مي‌کنند تا موها راحت‌تر روي هم بلغزند و برق و قابليت انعکاس نوري که قبلا داشتند و اکنون بر اثر بدشکل شدن اين حالت را از دست داده‌اند، دوباره بازيابند. در نهايت اين‌که با استفاده از نرم‌کننده نسبتا خوب به چنين نتيجه‌اي مي‌رسيم اما روش‌هاي سنتي مثل استفاده از سرکه حداقل در اين مورد به اين خوبي جواب نمي‌دهد.

براي درمان موخوره از داروي خوراکي و قرص و کپسول استفاده نمي‌شود و اساس کار روي استفاده از نرم‌کننده‌هاست. چرا که به هر حال اين حالت، يک تغيير فيزيکي است و با ريشه مو کاري ندارد اما اگر ريشه مو آسيب ديده باشد، اکثرا به صورت ريزش مو ظاهر مي‌شود و بايد براي درمان آن اقدام کرد.

يکدفعه تغيير رنگ ندهيد

با وجود تمام مضراتي که براي مواد شيميايي و وسايلي که براي صاف کردن مو از آنها استفاده مي‌شود، گفته شد، باز هم افراد به سراغ اين موارد مي‌روند. به همين دليل بهتر است حداقل از راهکارهايي استفاده شود که کمتر به مو آسيب برسد. مثلا بهتر است بين دفعات رنگ کردن مو، فاصله‌هاي چند ماهه بگذاريد يا از تغيير رنگ‌هاي خيلي شديد پرهيز کنيد.

از رنگ‌ها و تکنيک‌هاي استاندارد و صحيح استفاده کنيد و براي اين کار از افراد خبره که در زمينه رنگ کردن متبحر هستند، کمک بگيريد. از اتوي مو تا جايي که ممکن است استفاده نکنيد و براي شانه کردن موها از شانه‌هاي دندانه درشت بهره بگيريد. براي نوک موهاي درهم رفته خود از نرم‌کننده‌هايي استفاده کنيد که مخصوص داخل حمام، بعد از استحمام يا بين دفعات حمام رفتن هستند. سعي کنيد اين نرم‌کننده‌ها مناسب باشند و خيلي چرب و سنگين نباشند تا زماني که لازم است و مي‌خواهيد، بتوانيد براحتي آنها را بشوييد. سشوار را روي درجه ملايم بگذاريد و آن را خيلي نزديک به موهاي سر نگيريد. اگر به مو آسيب شديد وارد شده، تا موي سالم جايگزين آن نشده ‌است، از وارد کردن آسيب بيشتر پرهيز کنيد و از روش‌هايي که تحريک‌کننده هستند، بهره نگيريد.

منبع:سلامت نيوز